ΚΑΘΑΡΑ ΝΕΡΑ: ΨΗΦΙΣΜΑ για το νερό [από 16 Δεκεμβρίου]

Η αξία του νερού είναι ανεκτίμητη. Το νερό είναι κοινωνικό και οικονομικό αγαθό, απαραίτητο για την υγεία, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Η Ζάκυνθος λόγω της γεωγραφικής της θέσης  δέχεται μεγάλο ύψος βροχής ετησίως. Όμως δυστυχώς δεν υπάρχει  από την πλευρά της πολιτείας καμμιά μέριμνα  για σωστή διαχείριση και αποθήκευση του βρόχινου νερού  που απλόχερα η Φύση μας προσφέρει.  Σήμερα μετά από αλόγιστη χρήση δεκάδων χρόνων, έχουμε τραγικά αποτελέσματα τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποιότητα του νερού της Ζακύνθου.

Συγκεκριμένα:

•        Το νερό του δικτύου   στη Ζάκυνθο δεν είναι  κατάλληλο για πόση. Επίσης σε  πολλές περιοχές  το νερό του δικτύου είναι υφάλμυρο λόγω υπεράντλησης, πράγμα που το καθιστά ακατάλληλο ακόμη και για οικιακή χρήση. 

•        Οι κάτοικοι αναγκάζονται  να αγοράζουν εμφιαλωμένα νερά του εμπορίου σε πλαστικά μπουκάλια επιβαρύνοντας  εκτός από την τσέπη τους και το περιβάλλον του νησιού μας.

•        Πολλά νοικοκυριά  επιβαρύνονται από το κόστος της αποκατάστασης των βλαβών οικιακών συσκευών λόγω της ακαταλληλότητας του νερού.

•        Τους καλοκαιρινούς μήνες που υπάρχει υπερκατανάλωση νερού εξαιτίας του τουρισμού, αρκετοί κάτοικοι  πληρώνουν μεγάλα ποσά  σε ιδιώτες, που μεταφέρουν σε βυτία νερό,  για την κάλυψη των αναγκών τους.

•        Τα ξενοδοχεία που αποτελούν υδροβόρες επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν μέτρα εξοικονόμησης του νερού, λειτουργώντας  όπως θα έπρεπε βιολογικούς καθαρισμούς τα νερά των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον περιβάλλοντα χώρο για πότισμα κήπων κ.λπ. 

•         Αρκετές επιχειρήσεις έχουν επιδοθεί σε  γεωτρήσεις και χρησιμοποιούν το νερό σαν περιουσιακό τους στοιχείο ενώ αυτό αποτελεί Εθνικό κεφάλαιο και δεν ανήκει σε κανέναν και κακώς πωλείται.

•        Μεγάλο μέρος του δικτύου ύδρευσης είναι πεπαλαιωμένο με συχνές και  μεγάλες διαρροές,  με αποτέλεσμα ανυπολόγιστες ποσότητες νερού να χύνονται άσκοπα στο περιβάλλον.

•         Οι σωλήνες από αμίαντο,  που αποτελούσε το υλικό του παλαιού δικτύου, δεν έχουν ακόμη αντικατασταθεί πλήρως  με σύγχρονους, πράγμα που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των κατοίκων.

•        Στην περιοχή Λίβας, που βρίσκεται στο βουνό Βραχιώνας της Ζακύνθου, λειτουργεί μονάδα επεξεργασίας στερεών αποβλήτων του νησιού, που δεν πληροί τις σωστές προδιαγραφές για τη συγκέντρωση και βιολογική επεξεργασία των παραγόμενων στραγγιδίων. Αυτό αποτελεί επικίνδυνη απειλή για τη μόλυνση μεγάλου τμήματος του υδροφόρου ορίζοντα του νησιού που βρίσκεται ακριβώς από κάτω.

•        Από την μακροχρόνια κακή λειτουργία του ανεπαρκούς  βιολογικού καθαρισμού, αλλά και άλλους παράγοντες, η θάλασσά μας αντιμετωπίζει έντονα φαινόμενα ρύπανσης και  ευτροφισμού, που είναι ορατά την άνοιξη και το καλοκαίρι καθώς επίσης δημιουργούνται προβλήματα δυσοσμίας στην περιοχή του ποταμού που καταλήγει στον Άγιο Χαραλάμπη λόγω των μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων του βιολογικού που καταλήγουν εκεί. 

•        Δυσοσμία εκλύεται και σε πολλά σημεία της πόλης της Ζακύνθου κατά τους καλοκαιρινούς, μήνες εφόσον δεν έχει ολοκληρωθεί το αποχετευτικό δίκτυο και υπάρχουν παράνομες συνδέσεις των βοθρολυμάτων με τους αγωγούς των όμβριων υδάτων.

•        Η ΔΕΥΑΖ και κατ’ επέκταση ο Δήμος Ζακύνθου, που έχουν την κύρια ευθύνη για όλα τα παραπάνω προβλήματα, χρεώνουν τους κατοίκους  με  τέλη  νερού σαν να ήταν πόσιμο και μάλιστα σε υψηλότερο κόστος σε σύγκριση με άλλους Δήμους της Ελλάδας.

Όλα τα παραπάνω προβλήματα που αφορούν την κακή διαχείριση, εμπορία, ρύπανση  και σπατάλη  του νερού στη Ζάκυνθο, αποτελούν σοβαρές παραβάσεις της ελληνικής   και ευρωπαϊκής νομοθεσίας όπως παραθέτουμε κατωτέρω:

Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, η προστασία των υδάτων ρυθμίζεται κυρίως από τις διατάξεις του νόμου 3199/2003 (ΦΕΚ Α’ 280/09.12.2003) «Προστασία και διαχείριση των υδάτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000».

Η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης σε συμμόρφωση με την Οδηγία 98/83/ΕΚ (όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2015/1787, ΕΕ L 260/07.10.2015) ρυθμίζεται από την υπουργική απόφαση Γ1(δ)/ΓΠ οικ. 67322/21.06.2017 (ΦΕΚ Β’ 3282/19.09.2017). Περαιτέρω, με την υπουργική απόφαση 39626/2208/Ε 130/25.09.2009 (ΦΕΚ Β’ 2075/25.09.2009) καθορίζονται τα μέτρα για την προστασία των υπογείων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2006/118/ΕΚ, ενώ η ποιότητα και τα μέτρα διαχείρισης των υδάτων κολύμβησης, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2006/7/ΕΚ προβλέπονται από την υπουργική απόφαση Η.Π. 8600/416/Ε 103/23.02.2009 (ΦΕΚ Β’ 356/26.02.2009).

Περαιτέρω, σύμφωνα και με την πάγια νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων γίνεται δεκτό, ότι στο προστατευόμενο από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνεται και το πόσιμο νερό. Η συνταγματική αυτή διάταξη έχει αναγάγει το φυσικό περιβάλλον σε αυτοτελώς προστατευόμενο αγαθό, για τη διαφύλαξη του οποίου το κράτος έχει υποχρέωση να λαμβάνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας.

Αναφέρουμε επίσης το  πρόσφατο άρθρο 17 της Δ1(δ)/ΓΠ οικ. 27829/15-5-2023 ΚΥΑ  με θέμα «Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης σε συμμόρφωση προς τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/2184 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2020 (L435/1, 23.12.2020) (ΦΕΚ Β΄3525)

Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η Οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 3ης Νοεμβρίου 1998 (ΕΕ L 330/32/05.12.199) ρυθμίζει τα σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, ενώ με την Οδηγία 2006/118/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006 (ΕΕ L 372/19/27.12.2006) προβλέπεται η προστασία των υπογείων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση.

Με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000 (ΕΕ L 327/1/22.12.2000) θεσπίστηκε το κοινοτικό πλαίσιο δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων. Επίσης ρυθμίστηκαν: με την Οδηγία 2006/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2006 (ΕΕ L 64/37/04.03.2006) η διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και με την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991 (ΕΕ L 375/1/31.12.1991) η προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης.

     Επικαλούμενοι λοιπόν τα αυτονόητα και απαρέγκλιτα - με βάση την παραπάνω νομοθεσία - δικαιώματά μας, εμείς που υπογράφουμε παρακάτω ζητάμε:

1.Άμεση σύσταση επιστημονικών μελετών για τη σωστή διαχείριση και αποθήκευση του νερού ώστε σύντομα να  δημοπρατηθούν έργα  όπως λιμνοδεξαμενές, ομβρυοδεξαμενές  φράγματα κ.α.  που θα παρέχουν  πόσιμο νερό σε όλους τους πολίτες της Ζακύνθου.

2.Τέλος στην παράλογη χρέωση του ακατάλληλου νερού ως πόσιμο. Αναδιάρθρωση των οφειλών των κατοίκων της Ζακύνθου, που όλα αυτά τα χρόνια χρεώνονται το ακατάλληλο νερό ως πόσιμο, ενώ παράλληλα αγοράζουν  νερό από ιδιωτικές εταιρείες.

3. Τέλος στη παράνομη εμπορία νερού από ιδιώτες. Το νερό των γεωτρήσεων ανήκει σε όλους τους πολίτες της Ζακύνθου.

4. Ολοκλήρωση της αντικατάστασης των σωλήνων αμιάντου του δικτύου ύδρευσης με σύγχρονους ασφαλείς για την υγεία των πολιτών.

5. Άμεση επιδιόρθωση του δικτύου ύδρευσης ώστε να σταματήσουν οι συνεχείς διαρροές.

6.Σωστή λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού και επέκτασή του ώστε να επαρκεί για τις μεγάλες ποσότητες λυμάτων που παράγονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Μέχρι τότε απαιτούμε τον έλεγχο των  ξενοδοχειακών μονάδων ώστε να χρησιμοποιούν σωστά και ολοκληρωμένα τους βιολογικούς καθαρισμούς των λυμάτων τους όπως υποχρεούνται από το νόμο.

7. Ολοκλήρωση του αποχετευτικού δικτύου για την πόλη της Ζακύνθου και επέκτασή του σε όλο το νησί.

8.Άμεσα έργα για τη  συγκέντρωση και βιολόγιση των στραγγιδίων που παράγονται στο Λίβα ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος της μόλυνσης των υπόγειων υδάτων του υδροφόρου ορίζοντα. Επίσης πρέπει να γίνουν έλεγχοι   για την ποιότητα της κατασκευής του έργου διαχείρισης των απορριμμάτων (μεμβράνες κ.λπ ) από υπηρεσίες της Περιφέρειας και οπωσδήποτε από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ.