ΝΙΚΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ | Πληθωρισμός: Ποιες κατηγορίες προϊόντων «ανεβαίνουν… » και ποιες οι επιπτώσεις από την ακρίβεια των προϊόντων

Ο πληθωρισμός «ροκανίζει» τα εισόδημα των πολιτών και η ακρίβεια μας  υποχρεώνει σε περικοπές καθώς ο πληθωρισμός καλπάζει γράφοντας νέα ρεκόρ από μήνα σε μήνα. Η ανατιμήσεις σε ρεύμα, καύσιμα και τρόφιμα  έχουν οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού με ποσοστό 11,3%, νούμερο που είχαμε να δούμε από το 1994  και με τις  προβλέψεις να δείχνουν αυξητικές τάσεις έως και τον Σεπτέμβριο. Εδώ όμως εύλογα γεννιέται το ερώτημα: «Μήπως βρισκόμαστε για  ακόμα μία φορά στο κατώφλι μιας νέας οικονομικής κρίσης μεγάλης διαρκείας;» Συνυπολογίζοντας και τις συνέπειες: α) της πανδημίας στην οικονομία (2020-2022), β) αλλά και τα προβλήματα από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης  (2009-2018), γ) καθώς και το γενικότερο κλίμα  της οικονομικής αστάθειας σε όλη την Ευρώπη, αποτέλεσμα των  γεωπολιτικών και λοιπών εξελίξεων, γίνεται ακόμα πιο εύλογο το παραπάνω  ερώτημα.

 Όμως σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος η Ελλάδα έχει υψηλό πληθωρισμό και  πριν την ενεργειακή κρίση από :

• τον υψηλό βαθμό εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από εισαγωγές αγαθών και ενέργειας,
• το αυξημένο μερίδιο του κόστους ενέργειας στις ελληνικές επιχειρήσεις ήδη πριν από την ενεργειακή κρίση,
• το μικρό μέσο μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και
• τα ολιγοπωλιακά φαινόμενα σε αρκετούς κλάδους,
• και τώρα επιτείνουν την είδη βεβαρημένη κατάσταση τα προβλήματα από την άνοδο των διεθνών τιμών ενέργειας και πρώτων υλών και οδηγούν σε πληθωρισμό άνω του μέσου όρου της Ευρωζώνης.

Υπενθυμίζεται ότι ο πληθωρισμός στη χώρα μας έφτασε στο 10,5% τον Μάιο σύμφωνα με τη Eurostat και στο 11,3%, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Στην ευρωζώνη οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 8,6% σε σχέση με τον Μάιο του 2021 και λίγο υψηλότερα από τις προβλέψεις των αναλυτών για τα στοιχεία της Eurostat. Σε σύγκριση με τον Μάιο (σε μηνιαία βάση η μέτρηση) ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 2,5% στην Ευρωζώνη. Εξετάζοντας τις κύριες συνιστώσες του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, η ενέργεια έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης τον Ιούνιο (41,9%, έναντι 39,1% τον προηγούμενο μήνα) και ακολουθούν τα τρόφιμα, το αλκοόλ. Τα τρόφιμα, η στέγαση και η μεταφορές αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που ευθύνονται για την ακρίβεια που βάζει φωτιά στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και εξανεμίζει το διαθέσιμα εισόδημα για κατανάλωση ,  καθώς οι αυξήσεις στις τιμές τρέχουν με ταχύτητα ακόμα και 12 φορές υψηλότερη σε σχέση με πέρυσι και βοηθούν στην έκρηξη των ανατιμήσεων που προέρχεται από τις τρεις  αυτές κατηγορίες και  ειδικότερα :

1 Η Διατροφή και τα μη αλκοολούχα ποτά, με αύξηση κατά μέσον όρο των τιμών τον Ιούνιο και σε ετήσια βάση στο 12,6% όταν πέρυσι την ίδια περίοδο ο δείκτης σημείωνε αύξηση μόλις 0,4%. Η εκρηκτική επιτάχυνση των ανατιμήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης προήλθε από τις διψήφιες αυξήσεις σε βασικά προϊόντα όπως τα  τρόφιμα τα έλαια και τα λίπη με ανατιμήσεις στο 24,9% , το ψωμί και τα δημητριακά στο 15,9%, τα γαλακτοκομικά και αυγά με 15,5%, τα κρέατα με 14,9% και τα λαχανικά με 11,3%. Τσουχτερές αυξήσεις καταγράφονται και σε άλλα είδη όπως τα φρούτα με 9,3%, ο καφές με 8,6%, τα ψάρια με 4,5% και τα μεταλλικά νερά με 5,6%.Με αποτέλεσμα το «καλάθι της νοικοκυράς» διαρκώς να μικραίνει και οι ζητούμενες ποσότητες διαρκώς να μειώνονται από τους καταναλωτές.

2. 2. Το κόστος για τη στέγαση έχει γίνει ακριβότερο μέσα σε ένα χρόνο κατά 31,5% έναντι 4% την περσινή χρονιά . Οι βασικές αιτίες της εκτίναξης των τιμών είναι οι αυξήσεις ρεκόρ στο φυσικό αέριο (117,7%), στο ηλεκτρικό ρεύμα (70,4%) και τα δομικά υλικά και τις υπηρεσίες.
3. Και η μεταφορές έχουν πάρει φωτιά λόγο της μεγάλης αύξησης των τιμών στα υγρά καύσιμα, προκαλώντας ντόμινο ανατιμήσεων στα αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, τα κόμιστρα των ταξί και στις μεταφορές με αποτέλεσμα τις δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις στις μετακινήσεις με αυτοκίνητο, που έχει σαν αποτέλεσμα ο δείκτη τιμών στη συγκεκριμένη ομάδα να τρέχει με 25% σε ετήσια βάση από 6,7% πέρυσι.

Το αυξημένο κόστος διαχέεται  και στις Υπηρεσίες με τις αλλεπάλληλες  ανατιμήσεις. Αισθητές βέβαια είναι και οι μεγάλες ανατιμήσεις  σχεδόν σε όλα τα προϊόντα όπου  έχουν περάσει από τις αρχές του χρόνου στα ράφια των super markets και αφορούν μεταξύ άλλων ψωμί και δημητριακά, διάφορα έλαια, γαλακτοκομικά, αλλαντικά, μακαρόνια, αυγά κ.ά. Σε ό,τι αφορά στον περασμένο μήνα, αποτυπώθηκαν ουσιαστικά, τόσο οι υψηλότερες ενεργειακές τιμές, όσο και το νέο κύμα ανατιμήσεων που είχαν ανακοινώσει πολλές βιομηχανίες ότι έχουν περάσει  στον κλάδο τροφίμων-ποτών μέσα στον Ιούνιο.