«Πίσω στα χωράφια», η ιερή κιβωτός του Γιάννη Καστρίτση

O Γιάννης Καστρίτσης ανασκάπτει στα ορυχεία των υπαρξιακών καταβολών του. Με τα πρόσφατα έργα του, στην Αίθουσα Τέχνης «έκφραση – Γιάννα Γραμματοπούλου», απελευθέρωσε τους ατμούς της συγκρότησής του, σε ένα μεταίχμιο ύλης και πνεύματος, άστεως και υπαίθρου, ανθρώπων και ζώων, με μια διάθεση ολότητας, αφετηρίας και προορισμού.

Στο πρώτο επίπεδο αλλά και στο υπόγειο της γκαλερί, ο Γιάννης Καστρίτσης μας προσκαλεί σε μια –εκ νέου– γνωριμία με τον εσώτερο κόσμο του, όσα φέρει ως καύκαλο, θωριά, δέρας. Ο ίδιος λέει πως «πολλές φορές αναρωτήθηκα σ’ αυτές τις μακρινές περιπλανήσεις μου μέσα στα χωράφια κι ανάμεσα στα βουνά, τι βλέπουν τα ζώα και αποζήτησα τη βοήθειά τους, ακολουθώντας τις διαδρομές που χαράσσουν στο τοπίο».

Οι μεγάλοι καμβάδες έχουν εκείνη την καπνισμένη υγρή εντύπωση του κάμπου και των βουνών. Χρώματα γαιώδη, φαιά, σκουριές, γη αρχαία, υπέδαφος πέραν της Ιστορίας. Ο Γιάννης Καστρίτσης οργανώνει με τη ζωγραφική του την απτικότητα της σιωπής και της αρχέγονης σοφίας έτσι όπως ο ίδιος βίωσε αυτές τις ποιότητες, έτσι όπως ο ίδιος ευεργετήθηκε από τις καπνισμένες πεδιάδες και τις ανθρωπόμορφες σιλουέτες των δέντρων. Ζώα-οντότητες ξεχωριστές, ζώα-άτομα, ζώα-σύντροφοι, συνοδοιπόροι και προσωπικότητες ελεύθερες και ξεχωριστές, το κοπάδι, η αγέλη, η κιβωτός του Γιάννη Καστρίτση είναι μία από τις συγκινητικές και επί της ουσίας παρεμβατικές εικαστικές εγκαταστάσεις των τελευταίων χρόνων.

Ο Γιάννης Καστρίτσης μας παραδίδει ατόφια την τέχνη του, από τα μύχια της ψυχής του. Τα έργα είναι αυτά που είναι. Εντιμα, αυτόνομα, με ομφάλιο λώρο. Τα μελάνια του Γιάννη Καστρίτση είναι κομψοτεχνήματα τοπιογραφίας. Αλλά και τα πήλινα ζωντανά του, είναι αριστουργήματα: μικρογλυπτικής και χειρωναξίας.

Πάνω στο επίμηκες τραπέζι, το μεγάλο συναξάρι των ζώων, αιγοπρόβατα εν πομπή, ανακαλεί μνήμες από μια Ελλάδα αιωρούμενη, ως βίωμα ή φαντασίωση. Ο καθένας συνδέεται με έναν τρόπο, διότι το μεγάλο κοπάδι, με τα πιο ελκυστικά χρώματα πηλού, καστανού, μαύρου, γκρίζου, γίνεται ένας καθρέφτης αντανάκλασης του δώρου της ζωής. «Οπως οι βοσκοί με το μεράκι τους φτιάχνουν το κοπάδι που τους ταιριάζει, έτσι και εγώ αποπειράθηκα με τον πηλό να πλάσω κάθε ζώο σαν ξεχωριστή οντότητα», λέει ο ίδιος.

Τα αμνοερίφια του Γιάννη Καστρίτση αποκτούν ιερότητα. Το φωτοστέφανό τους τα οδηγεί και τα προστατεύει, η μορφή τους παραπέμπει σε παραμύθια και θρύλους, η σάρκα τους σου θυμίζει τη βιολογική συγγένεια. Είναι ένας γρίφος της ζωής, ένας ύμνος σε αυτό που ενώνει τον άνθρωπο με τα ζώα. Αλλά πέραν όλων αυτών, η τέχνη του Γιάννη Καστρίτση υπερίπταται των όποιων δυνατών αναλύσεων της σημειολογίας της. Είναι τέχνη κατακτημένη, τέχνη πηγαία, μια κίνηση ιερότητας και ανάτασης.

 Πηγή:kathimerini.gr/Νίκος Βατόπουλος